"Emtia Fiyatlarındaki Düşüş 5 Milyar Dolar Kazandıracak"

Vadeli İşlem ve Emtia Piyasaları Uzmanı Zafer Ergezen, Türkiye'nin emtia fiyatlarındaki düşüşe karşı en kazançlı ülkeler arasında yer aldığını belirterek, "Enerji fiyatlarındaki düşüş sayesinde Türkiye enerji ithalatı için 5 milyar dolar daha az ödeyecek" dedi.

Emtia fiyatlarında son dönemde gözlenen sert düşüşlere ilişkin AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Ergezen, emtia fiyatlarındaki gerilemenin arkasında ABD Merkez Bankası'nın (Fed) olduğunu, Fed'in kararlarının, finans piyasalarındaki yapıyı değiştirdiğini, fiyatları belirlediğini ve ülkelerin ekonomilerini etkilediğini kaydetti.

Fed'in daha önce faiz ve parasal genişleme aracılığıyla sayesinde likiditeyi artırdığını anımsatan Ergezen, şimdi ise tam tersi bir senaryo olduğunu, faizlerin yükseleceği beklentisinin artmasından bugüne kadar özellikle mısır ve altında sert düşüşler yaşandığını ifade etti.

Ergezen, dolardaki yükselişin emtia fiyatlarını düşürdüğüne işaret ederek, şunları söyledi:

" Emtia fiyatlarının neredeyse tümü dolar bazlı belirlenmektedir. Fakat doların yükselişi, tek etken değil. Doların rezerv para olması, Fed'in aldığı kararların tüm ülkeleri, ekonomileri ve fiyatları etkilediğini gösteriyor. Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin (BRIC) gibi başlıca gelişmekte olan ülkeler aynı zamanda önemli bireremtia üreticileri. Bu ülkeler, eski dönemin yıldızları olmuşken, şimdi ise düşen emtia fiyatlarıyla tehdit altındalar. Kısacası Fed, aldığı kararlarla BRIC ülkelerini vurdu. Bu ülkelerde ekonominin yavaşlaması, doğal olarak emtia talebinin de azalmasına yol açıyor."

Ayrıca, bazı bankaların artan faizlerden dolayı azalan getiri ve artan regülasyonlar nedeniyle emtia işlemlerini azalttığına işaret eden Ergezen, sonuç olarak emtia fiyatlarındaki düşüşte doların yükselmesi, büyümenin yavaşlaması ve azalan likiditenin etkili olduğunu, yani Fed'in tek faktör olarak öne çıktığını dile getirdi.

Ergezen, doların rezerv para olmasının gücünü kullanan Fed'in, aldığı kararlarla  emtia fiyatlarından ülkelerin yabancı yatırımlarına kadar birçok konuyu dolaylı ya da dolaysız bir şekilde etkilediğini ifade ederek, "Emtia fiyatları, yeni piyasaya uyum sağlamaya ve denge noktasını bulmaya çabalıyor. Fed'in parasal genişlemeyi azaltmasıyla piyasanın koşulları hızla değişmeye başladı.Emtia fiyatları da bu değişim içerisinde denge noktasını bulmak için hareket ediyor" ifadelerini kullandı.

"10 yıl süren yükseliş devri bitti"

Zafer Ergezen, emtia fiyatlarındaki düşüşün nereye kadar devam edeceğini en büyük emtia alıcısı ülkelerden olan Çin'in belirleyeceğini belirterek, şu değerlendirmeleri yaptı:

"Çin'in büyüme tahminleri sürekli aşağı yönlü revize ediliyor. Petrol fiyatı, Çin kaynaklı taleple 100 doların üzerinde işlem görüyordu ama Çin kaynaklı talebin azalmasıyla 100 doların altına geriledi. Aynı şekilde bakır fiyatlarında belki de tek değişken Çin. Bu nedenle Çin kaynaklı talebin azaldığı bir ortamda, emtia fiyatlarında yükseliş ihtimali mümkün gözükmüyor. Emtiadaki senaryo artık değişti. Yaklaşık 10 yıl süren yükseliş dönemi sona erdi. Yatırımcıların bu konuyu sürekli akıllarında tutması gerekli. Hala düşüşün ortasında olduğumuzu düşünüyorum. Faizlerin arttığı ve likiditenin azaldığı bir ortamda, emtia fiyatlarında yükseliş beklemek çok gerçekçi değil."

Birçok emtiada üretim miktarının yüksek seviyelerde bulunduğuna dikkati çeken Ergezen, buğday ve mısır stoklarının rekor seviyelere yükseldiğini söyledi.

Ergezen, üretimin azalan talebe tepkisinin geç olduğunu ve bu nedenle de birçok emtiada artan stok miktarlarıyla karşı karşıya kalındığını aktararak, bu durumun fiyatlardaki düşüşün sürebileceğine işaret ettiğini kaydetti.

"Altının onsu 1.000 dolara düşebilir"

Ergezen, hangi emtianın daha fazla tepki vereceğini görmek için öncelikle en büyük emtia alıcılarına bakılması gerektiğine dikkati çekerek, Çin'in dünyanın en büyük ikinci petrol ve altın alıcısı. aynı zamanda dünyanın en büyük kömür, bakır, demir cevheri ve tarım ürünleri tüketicisi konumunda bulunduğunu dile getirdi.

Hem likiditenin hem de Çin'in büyümesinin azaldığı bir ortamda bu emtia gruplarında artış beklemenin çok gerçekçi olmayacağını öne süren Ergezen, "Altın için 1.200 dolar seviyesi oldukça kritik. Brent petrolde bu kritik seviye geçildi. Altın için de aynı senaryonun gerçekleşmesini bekliyorum. Altının onsunun önümüzdeki dönemde 1.000 dolara gerilediğini görebiliriz. Tarım emtiası ise yine en fazla kaybedenler içerisinde yer alacaktır" diye konuştu.

Ergezen, tarım emtiasında derinliğin düşük olmasıyla fiyatların zaten aşırı yükseldiğini, aynı şekilde düşerken de hızla gerilediğini vurgulayarak, şöyle devam etti:

"Mayıs ayından bu yana buğday fiyatı yaklaşık yüzde 38 geriledi. Pamuk fiyatı son dört ayda yüzde 25'ten fazla düştü. Tarım emtiasında yüzde 25 düşüş daha görülmesi kimseyi şaşırtmamalı. Bakır, kömür ve demir cevherindeki düşüş eğilimi de devam edecektir. Çin'in yavaşlamaya devam etmesi, bunların aynı şekilde değer kaybetmesine yol açacak. Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin gibi ülkelerin geçtiğimiz on yılda öne çıkmasının nedenlerinden biri artan emtia fiyatlarıydı. Tersine dönen rüzgar en fazla bu ülkeleri vuracaktır. Zaten vurmaya da başladı. Emtia üreticisi olan bu ülkelerin elde ettikleri gelir azalıyor. Eğer harcamalarını, azalan gelirlerine paralel düşüremezlerse tehlikenin boyutu artacaktır."

"Türkiye emtia fiyatlarındaki düşüşle en kazançlı ülkeler arasında"

Zafer Ergezen, emtia tüketicisi ülkeler için maliyetlerin azaldığını belirterek, bunun Avrupa Birliği ile ABD ve Japonya gibi ülkeler için büyümeyi destekleyen bir gelişme olduğunu kaydetti.

Azalan emtia fiyatlarının emtia tüketicisi ülkelerde büyümeyi artırırken, emtia üretici ülkelerde ise büyümeyi azalttığına işaret eden Ergezen, "Türkiye emtia fiyatlarındaki düşüşe karşı en kazançlı ülkeler arasında yer alıyor. Enerji fiyatlarındaki düşüş sayesinde Türkiye enerji ithalatı için 5 milyar dolar daha az ödeyecek. Ancak, Türkiye için kritik olan nokta doların yükselmesidir. Kur savaşları olarak tanımlanan süreç halen devam ediyor. Yıllarca doları baskı altında tutan Fed, artık yeni bir oyuna başladı ve bu oyundaki değişimleri ilk olarak emtia fiyatlarında görebiliyoruz" değerlendirmelerini yaptı.