Doların Saltanatına Karşı E-Yuan

CRI Türk'ten Mehmet Ali Güller'in araştırmasına göre; Amerikan hegemonyasının üzerinde yükseldiği sütunların en başında dolar geliyor.

1944 tarihli Bretton Woods anlaşması ile dolar altına dönüşebilen tek para birimi kabul edilmiş ve yeni bir finans sistemi kurulmuştu. ABD güçlendikçe, altını da emekliye ayırdı ve 70'lerin başından itibaren doların saltanatı başladı.

Ancak bu saltanat özellikle kapitalizmin 2008 krizinden bu yana sallantıya girmiş durumda. Dünyada doların saltanatına karşı yeni bir eğilim gelişmeye başladı: Milli paralarla ticaret.

Çin'den Rusya'ya, İran'dan Türkiye'ye pek çok devlet birbirleriyle ticarette dolar yerine milli paraları esas alan bir çizgiye girmeye başladı.

Diğer yandan altının da yeninden güçlenmeye başladığı bir süreçteyiz.

Fakat bir gelişme daha var: Dijital para…

Kuşkusuz bu alanda öncü Bitcoin'di ama önümüzdeki süreçte ondan çok daha sağlam temeli olan bir dijital para örneğiyle karşı karşıya olacağız: Sahibi devlet olan bir dijital para…

DİJİTAL YUAN

Çin Halk Cumhuriyeti, 5 yıldır dijital yuan üzerinde çalışıyor.

Çin Halk Bankası (Merkez Bankası) Genel Müdür Yardımcısı Mu Changchun, yuanın dijital formunun Bitcoin gibi spekülasyon için kullanılan kripto paralardan farklı olacağını belirtiyor. Mu'ya göre dijital yuan, Çin'in online ödeme devleri olan Ant Financial ve Tencent dahil olmak üzere çeşitli ticari bankalar aracılığıyla halka sunulacak. Dolayısıyla dijital yuan, Çin'in mevcut parasının bir kısmının aslında dijital platforma taşınması şeklinde hayata geçmiş olacak.

E-yuan adını alacağı konuşulan dijital para, Dijital Para Birimi Elektronik Ödeme Sistemi testinin de tamamlandığı dikkate alınırsa, yakın bir zamanda hayata geçecek gibi görünüyor.

İşlem yapanların kayıtlarının tutulmadığı Bitcoin ve diğer kripto paralar, bir devlet otoritesinden bağımsız paralardır. Bunlardan farklı olacak e-yuan'ın ise şu faydaları olacak: Çin hükümeti e-yuan ile yapılan tüm ödemeleri her zaman takip edebilecek. Böylece kara para aklama ve vergi kaçakçılığı gibi uygulamaların önüne geçilebilecek.

E-YUAN'A KARŞI FACEBOOK'UN LİBRA'SI

Çin'in e-yuan atağına karşı Facebook da Libra isimli bir kripto para çıkarmayı planladı. Facebook, merkezi Cenevre'de olan bir konsorsiyum kuracağını ve Mastercard, Visa, PayPal, eBay gibi şirketlerin de konsorsiyuma dahil olacağını açıklamıştı.

Ancak Facebook'un Libra'sına ABD Hazine Bakanlığı karşı çıktı. Gerekçe net: Libra ABD dolarının rezerv para statüsünü tehdit eder!

İşte bu nedenle Facebook CEO'su Mark Zukerberg, Libra konusunda Washington'da Kongre üyeleri tarafından sorguya çekildi. Zuckerberg'in vermeye çalıştığı güvencelere rağmen, Kongre üyeleri Libra'nın suç örgütleri ve teröristler tarafından kötüye kullanılabileceği gerekçesiyle Facebook'un planladığı ödeme sistemine karşı çıktı.

Kuşkusuz asıl mesele Libra'nın da doların saltanatının zeminini zayıflatacağı gerçeğiydi…

Neticede 28 üyeli Libra Birliği konsorsiyumu büyük yara aldı ve konsorsiyumun en güçlü bileşenleri olan Mastercard, Visa, PayPal, eBay gibi şirketler çekildi.

DAVOS'TA IMFCOIN İŞARETİ

Elbette Washington'un "doların rezerv para statüsünü" tehdit edeceği gerekçesiyle Facebook'un Libra'sını engelleyebilme gücü var ancak e-yuan'ı engelleyemiyor.

İşte bu nedenle son Davos zirvesinde bazı iktisatçılar tarafından dile getirilen öneri şu oldu: ABD, e-yuan'a karşı hızla kendi dijital parasını çıkartmalı.

Fakat bu da son tahlilde doları zayıflatan bir gelişme olmayacak mı? İşte ABD için büyük açmaz!

Bu arada ilginç bir ayrıntıya dikkatinizi çekelim:

Bu yılki Davos'un ana gündemi kripto paralardı. Fakat öyle ki, zirvede "Doların hakimiyetine meydan okumak" başlıklı bir panel bile düzenlendi. Brezilya Ekonomi Bakanı Paulo Guedes ve IMF baş ekonomisti Gita Gopinath gibi isimlerin yer aldığı panelde, uzmanlar, kripto paraların küresel otoriteleri dünyanın rezerv para birimi hakkında yeniden düşünmeye ittiği noktasında birleştiler.

Davos gözlemcilerinin dikkat çektiği nokta şu oldu: Küresel sermaye, sürecin dışında kalmamak için IMFCoin ile sahnede olmak istiyor.

Ancak bu da son tahlilde doların saltanatının zeminini zayıflatmayacak mı?

Tüm bu gelişmelerin gösterdiği tek bir gerçek var:

ABD'nin tek kutuplu dünyası kısa bir sürede yıkıldı ve çok merkezli yeni bir dünya kuruluyor. Haliyle tek kutuplu dünyanın parası olan doların egemenliği de adım adım bitiyor. Dijital paralar ile altın ve gümüşün egemen olacağı yeni bir dünya şekilleniyor.