Bosna Hersek'te yaşanan sel felaketinin yaralarının sarılması için başlatılan çalışmalar devam ediyor.
Son yüzyılın en büyük sel felaketinin yaşandığı Bosna Hersek'te, yağmurların durması ve hava sıcaklıklarının artmaya başlamasıyla birlikte, yetkililer salgın hastalıklara karşı da önlemler almaya başladı. Bu kapsamda, selin etkilediği kentlerde atıkların kaldırılması için yoğun çalışmalar yapılırken, telef olan hayvanların imhası için de Bosna Hersek ve Sırbistan anlaşma sağlandı.
Bosna Hersek Federasyonu Sivil Koruma Merkezi Başkanı Fahrudin Solak, AA muhabirine yaptığı açıklamada, iki ülke hükümeti arasında, hayvan cesetlerinin bugün Sırbistan'a götürülmesi ve orada yakılarak imha edilmesi konusunda anlaşma sağlandığını söyledi.
Hayvan cesetlerinin imha edilmesinin pahalı bir süreç olduğunu belirten Solak, "Cesetler, özel araçlarla Sırbistan'ın İnciya kentine ulaştırılacak, önümüzdeki günlerde ise burada imha edilecek. Bu sürecin masraflarının büyük bir kısmını Sırbistan karşılayacak. Sellerde telef olan binlerce hayvanın cesedini, açık alanlardan ya da nehirlerden salgın hastalıklara karşı mümkün olduğunca çabuk bir şekilde toplanması gerekiyor. Şu anki önceliklerimiz arasında telef olan hayvanların cesetlerini toplamak ve imhası için Sırbistan'a göndermek " diye konuştu.
Bosna Hersek'te daha önce 24 olan ölü sayısı, bugün Doboy kentinde 1 kişinin daha cesedinin bulunmasıyla 25'e yükseldi. Daha önce Bosna Sırp Cumhuriyeti'nde 17, Federasyon'da ise 7 kişinin selde hayatını kaybettiği açıklanmıştı. Son ölümle birlikte Bosna Sırp Cumhuriyeti'nde ölenlerin sayısı 18'e yükseldi.
Mayın tehlikesi
Bosna Hersek Mayın Kaldırma Merkezi (BH MAC), yapılan araştırmaların ilk sonuçlarına göre, ülke topraklarının 900 kilometrekaresinin mayınlar altında olduğunu bildirdi.
Sellerin ardından en fazla sorunun, Bosna Hersek'in doğusunda bulunan Posavina bölgesinde olmasının tahmin edildiğini açıklayan BH MAC yetkilileri, vatandaşlara mayınlar konusunda dikkatli olma çağırılarını yineledi.
BH MAC yetkilileri, mayınlı arazilere denk gelen vatandaşların, mayınları çıkarmak gibi girişimde bulunmamalarını, bölgeyi sadece işaretlemelerini ve yetkilileri bilgilendirmeleriyle yetinmelerini talep etti.
Mayın patlamasının dün yaşandığı Brçko kentindeki BH MAC Müdürü Esad Altiç ise AA muhabirine yaptığı açıklamada, sellerin Brçko, Oraşye ve Bosanski Şamats şehirlerine mayınları Maglay ve Doboy'dan sürüklediğini tahmin ettiklerini ifade etti. Esas durumun suların tamamen çekilmesinin ardından anlaşılacağını vurgulayan Altiç, vatandaşlara, açık alanlarda koyu yeşil renkli eşyalara dokunmamalarını söyledi.
Sava Nehri'nin yataklarında birçok mayının savaşta yerleştirildiğini vurgulayan Altiç, "Bazı insanlar, mayınlar yıllarca toprak altında kaldığı için işlevsiz olduğunu düşünüyor. Ancak mayınların insanları öldürmek için yapıldığını unutuyor. Bazı mayınlar 100 sene bile toprak altında kalsa yine işlevini yitirmiyor. Bu yüzden uluslararası yardım istedik" dedi.
Altiç, ayrıca, Şamatslı vatandaşların ihbarı üzerine, kentteki nehirlerde yüzen mayınlar görüldüğünü ve bu konuyla ilgili çalışma başlattıklarını da söyledi.
Mahkumlar selleri fırsat bilip firar etti
Bosna Hersek Federasyonu Polis Merkezi Müdürü Dragan Lukaç da AA muhabirine yaptığı açıklamada, Bosna Hersek'in kuzeyindeki Oraşye kentinde, sel felaketini fırsat bilen 19 mahkumun cezaevinden firar ettiğini söyledi. Cezaevinde firar olayının anlaşılması üzerine ekiplerin operasyon başlattıklarını ifade eden Lukaç, bu kişilerden 13'ünün aynı gece, 6'sının ise ertesi gün tekrar yakalanarak Tuzla ve Zenitsa'daki cezaevlerine sevk edildiğini kaydetti.
Temizlik ve onarım çalışmaları başlatıldı
Bosna Hersek'te yaşanan felaketten en fazla etkilenen bölgelerden biri olan Tuzla Kantonu bölgesinde, suların çekilmesinin ardından 2 bin 556 heyelan meydana geldi. Bu bölgeden bin 804 vatandaş tahliye edilidi.
Tuzla Kantonu bölgesinde bulunan Lukavats ve Jivinitse şehirlerinde, suların çekilmesiyle, vatandaşlar evlerini temizleyip normal hayata geri dönmek için çabalıyor. Sel felaketinde, Lukavats yakınlarında bulunan ve bölgenin önemli bir gelir kaynağı olan Şikulye Madeni'nde, milyonlarca dolar değerinde hasar ortaya çıktı.
Sel sularının en fazla etkilediği Maglay kentinde ise en büyük Türk yatırımının bulunduğu Natron Hayat Fabrikası'nda ciddi zararın meydana geldiği bildirildi. Maglay kent merkezinde de suların çekilmesiyle birlikte başlatılan temizlik çalışmalarına yardım amcıyla Saraybosna'dan gönüllü çok sayıda üniversite öğrencisi gitti. Öğrenciler, yapılan çalışmalara destek verdi.
Selin en fazla etkilediği kent olan Doboy'da ise yaklaşık 1 hafta sonra elektrik verilmeye başlandı. Şehir yetkilileri, evlere içme suyu verilmeye başlandığını da belirterek, ancak vatandaşların bu suyu şu anda içmek için kullanmamalarını istedi.
"Selden etkilenen bölgelerde yetişen tarım ürünleri şimdilik yenilmemeli"
Bosna Hersek Federasyonu Tarım Merkezi Müdürü Omer Kurtoviç de AA muhabirine yaptığı açıklamada, sellerin etkilediği bölgelerde yetişen tarım ürünlerinin şu anda yenilmemesi gerektiğini söyledi.
Bu bölgelerde yetişen meyve ve sebzelerin, gerekli analizler yapıldıktan sonra yenilmesini tavsiye eden Kurtoviç, "Ekiplerimiz şimdiden selden etkilenen bölgelere giderek analizler için gerekli örnekler alıyor. En azından ilk sonuçlara ulaşana kadar vatandaşların Tuzla ve Zenitsa-Doboy kantonlarında yetişen tarım ürünlerinden uzak durması gerekir" dedi.
Sonuçların gelecek hafta açıklanacağını belirten Kurtoviç, analizlerin olumlu olması durumunda, tarım ürünlerinin tüketilmesinde bir sıkıntı olmacağını da ifade etti.
Kurtoviç, ayrıca "sellerden etkilenen topraklara yıllarca hiçbir şey ekilemeyeceği" yönündeki iddialırın da gerçeği yansıtmadığını vurgulayarak, toprak analizinin olumlu sonuçlanması durumunda ekimlere bu sene devam edilebileceğini açıkladı.
Maglay
Ülkede yaşanan sel felaketinden en fazla etkilenen kentlerden biri de Maglay oldu. Geçen hafta sel sularının tamamen şehir merkezini kapladığı kentte, suların çekilmesinin ardından vatandaşlar bir taraftan evlerini temizlerken, diğer taraftan da cadde ve sokaklardaki çamurların ve çöp yığınlarının kaldırılmasına çalışıyor. Sivil savunma ekipleri de Bosna Nehri'nin taşmasıyla büyük zararın meydana geldiği kentin merkezine kurdukları pompalarla cadde ve sokaklardaki suların tahliye edilmesine çalışıyor.
Sellerin ardından sokaklarda kalan atık, çöp ve hayvan cesetlerinin kaldırılmasına yardım etmek amacıyla bugün başta Saraybosna olmak üzere çok sayıda gönüllü genç Maglay'a gitti. Maglay halkıyla birlikte büyük bir dayanışma gösteren gençler, cadde ve sokaklardaki selin bıraktığı atıkların kaldırılmasın yardım etti.
Bosna Hersek milli atleti Amel Tuka da Maglay'da temizlik ve onarım çalışmalarına yardım eden gönüllüler arasına katıldı. Tuka, AA muhabirine yaptığı açıklamada, daha önce Topçiç Polye şehrinde gönüllü olarak çalıştığını ve yardım dağıttığını, şimdi ise Maglay'a geldiğini söyledi.
Selden etkilenen diğer bölgeleri de ziyaret etmek istediğini belirten Tuka, "Buraya gönüllü olarak çok sayıda genç geldi. Açıkçası biraz şaşırdım, ama gerçekten çok sevindim. Çalışırken milletin yüzü gülüyor, Yardımcı olmaktan dolayı mutlu hissediyorlar kendilerini, bu çok güzel bir şey. Sadece, bu şartlarda bir araya gelmemeyi isterdim" diye konuştu.
Maglay'ın kötü kokulara büründüğünü söyleyen Tuka, insanların bu şartlar altından bir an önce kurtulmaları için daha çok çalışılması gerektiğini kaydetti.
Foynitsa kentinde bulunan Drin Zihinsel Engelliler Kurumu'nun 17 çalışanı da kendi imkanlarıyla Maglay'a geldi ve burada yürütülen çalışmalara katıldı. Foynitsa'dan gelen ekipte bulunan Muris Salçinoviç, Maglay'a gelene kadar felaketin gerçek boyutlarını anlamadıklarını açıkladı.
Maglay'daki vatandaşların, yaşadıkları felakete rağmen, çok misafirperver davrandığını vurgulayan Salçinoviç, "Umarım, önümüzdeki günlerde gönüllü sayısı azalmaz. Kurum çalışanları olarak, maaşlarımızın bir kısmını da sel mağduru vatandaşlara bağışlayacağız" dedi.
Maglaylı Nevzad Obraliç de (61) evinin sular altında kaldığını, 86 yaşındaki annesini evden kurtardıktan sonra, bir ağaçın camı kırmasıyla evde mahsur kaldığını söyledi.
Sular altında kalan evden büyük zorluklarla kurtulduğunu belirten Obraliç, "Kendim çıkmayı başaramasaydım evde olduğumu kimse bilmeyecekti. Ölümden döndüm resmen. Buraya gelen gönüllüler çok güzel iş çıkarıyor" dedi.
Şehirde tek bir eczane çalışıyor
Sel felaketinin ardından ilaç eksikliği yaşanan Maglay'da, sadece bir eczane çalışıyor. Eczane sahipleri de diğer vatandaşlar gibi, meydana gelen hasarları onarmak için çabalıyor.
Maglay'da bir butik sahibi olan Enesa Caniç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, sellerde butiğini, evini, arabasını ve minibüsünü kaybettiğini söyledi.
Caniç, "Evime giren sular ise 3 metreyi buldu. Kullanabileceğim her şeyi toplayıp temizliyorum, ama çoğu şeyi çöpe atmak zorunda kalacağım. Bana yardım eden bir arkadaşım var, aldığım tüm yardım bu" şeklinde konuştu.
Yetkililer, Maglay'da yaşanan felaketin ardından bu şehre çok sayıda yardım yapılsa da, kentin alt yapısının onarılması ve eski haline dönmesinin bir kaç ayı alacağını belirtti.
Bu arada, Bosna Hersek'teki en önemli Türk yatırımlarından birisi olan Maglay'daki Natron Hayat'ın da sel sularından önemli ölçüde zarar gördüğü. Şu anda çalışmalara ara verdiği öğrenildi. Fabrikanın hasar tespit çalışmaları için başlatılan çalışmaların devam ettiği kaydedildi.
Bu arada, Maglay'a yardım ulaştıran ilk kuruluş Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) olmuştu. Türk Kızılayı, Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi İtfaiye ekipleri ile diğer insani yardım kuruluşları da selden etkilenen Bosnalı vatandaşların hayatlarının normale dönmesi için aralıksız çalışmalarına devam ediyor.
Comments
No comment yet.