Kentsel dönüşümde TOKİ ve Emlak Konut’un ada bazındaki projelerde ön plana çıkacağını ifade eden TOBB Türkiye İnşaat Müteahhitleri Meclis Başkanı ve İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu Genel Başkanı Tahir Tellioğlu, “Ancak kentsel dönüşümde, mahalle aralarında ve sokaklarda parsel bazlı yapılar da var. Bu yapılar toplamın yüzde 70’ini oluşturuyor. Bunları kim yapacak? Şartlar tekrar kontrol edilmeli, yoksa hedefe ulaşılamaz” diye konuştu.
Yurtiçindeki sıkıntılar nedeniyle, inşaat sektörünün yurtdışına yöneldiğine dikkat çeken Tellioğlu, “Yurtdışında ciddi ve büyük fırsatlar da var. Projelerimiz de ilgilerini çekiyor. Ancak burada siyaset ve kamu kurumlarının öncülüğüne ihtiyaç duyuyoruz. Böyle bir destek mekanizması oluşturulursa, ekonomiye büyük katkılar sağlayacak çok ciddi işler alabiliriz” ifadesini kullandı. Tellioğlu, Dünya Gazetesi Ankara Temsilcisi Ferit Parlak’ın sorularını yanıtladı. İşte o röportaj:
- Çevre Bakanlığı’nın kentsel dönüşüm ile ilgili kararı, sektöre yeni bir dinamizm getirir mi?
Türkiye'nin terörden sonra en büyük riski deprem riski. Bu açıdan bakarsak, 21 milyon yapı stokunun yaklaşık 6-7 milyona yakını çürük. Bunların içinden de acil dönüştürülmesi gereken 1.5 milyon konuttan bahsetti Bakan ve “Her yıl 300 binini dönüştüreceğiz” dedi. Anladığımız kadarıyla, bu 300 binin 200 bini özel sektör ve kendi şartları içerisinde dönüşecek. Yaklaşık 100 bin ise kamu tarafından dönüştürülecek.
- Sektörün tamamına katkısı olur mu bu kararın?
Sektör için olumlu. Ama tüm sektörü kapsaması için 6336 sayılı kentsel dönüşüm kanununda da birtakım değişiklikler yapılmalı. Özellikle müteahhitlerin sınıflandırılmasına yönelik bir kanun değişikliği yapıldı. Yaklaşık 400 bine yakın kamu ve özel sektör müteahhiti var. Bunların bir kısmı merdiven altı şirketler. Ve Türkiye'de plansız konut yapılmasının ve konut fazlasının nedeni de bu. Biz TOBB’da sektör meclisi olarak Türkiye'de yapı müteahhitliğinin belli bir mesleki çerçeveye oturmasını savunuyorduk. Bununla ilgili kanun taslağı da hazırladık ama bunu bir şekilde kabul ettiremedik. Şimdi bakanlık en sonunda Türkiye'de inşaat sektörünün kilitlenmesini de dikkate alarak böyle bir hazırlık yaptı. Ama içerikte birçok yanlış madde var. Örneğin bugün 8 maddelik kentsel dönüşümü teşvik maddeleri açıklandı çok güzel ama yapı müteahhitlerinin sınıflandırılması hususunda birçok yükümlülük ve ağır şartlar da getirildi.
- Bu kentsel dönüşümün kamu ve kurumsal şirketler tarafından yapılacağı anlamına mı geliyor?
Evet, daha büyük, daha kurumsal şirketler yapacak anlamına geliyor. O zaman da takdir edersiniz ki Türkiye'de bin metrekare arsadan tutun, sokak aralarındaki 500 metrekarelik arsası olan konutlarda da kentsel dönüşüme ihtiyaç var. Dolayısıyla, ada bazında olanlara belki büyükler girer ama parsel bazında olanların dönüşümünü kim yapacak?
- Küçük müteahhitlerde yaşanan sorunların artması, böyle bir karar verilmesine neden olmuş olabilir mi?
5 yıl önce 400 bin müteahhittin çok büyük rakam olduğunu, yılda 1.5 milyon konut ihtiyacımızın olmadığını, 40 milyon çimento tüketiminin bizim için çok lüks olduğunu söylemiştik. O zaman hiçbir tedbir almayıp, bugün de sizi böyle sert bir frenle devre dışı bırakmak, bizden ziyade Türkiye'nin ekonomi gerçeğine aykırı. Diyorduk ki, “1995 ile 2005 yılları arasında Türkiye'nin ortalama konut üretimi 350 ile 600 bin. Ortalaması 500 bin. Tükettiği çimento tonajı da 12 ile 18 milyon ton, ortalaması 15 milyon ton. O dönem, Türkiye'de köyden kente göçün durduğu, çekirdek aile yapılanmasının da tamamlandığı bir dönemdi. Dolayısıyla konut arzının azalması gerekiyordu.” Öyle olması gerekirken imar popülizmi, şişirilmiş programlarla Türkiye'de konut üretimi 2016, 2018’de 1.5 milyona dayandı. 500 bin nerede 1.5 milyon nerede. Biz bunun sürdürülebilir olmadığını biliyorduk ve söyledik. Bununla paralel inşaat sanayisi gelişti. Betoncu, seramikçi, yüzlerce yan sektör temsilcisi yatırım yaptı. Bunu sen devlet olarak görüp planlamadın, şimdi, “devre dışı bırakıyorum” diyorsun.
Biz o zaman önerdik. Müteahhit sayısı 350 bine çıkmıştı. 150 binini yasalar çerçevesinde eleyelim dedik. Kalanlara da, “Bak kardeşim, piyasa daralacak, girmeyin bu işlere, yurtdışına yönlendirelim sizi” diyecektik. Bunu yapmadık, şimdi 1 milyona yakın konut fazlalığı var.
- Faizlerdeki düşüş işe yarayacak mı?
Olumlu etkisi oldu. Ama bunu da iyi değerlendirmek lazım. “Satıyoruz, piyasa açıldı, yeni bir temel atalım.” Algısına girilmemeli. İhtiyacı olan yerde atabilirsin. Stok olan yerde atılmamalı.
- Kentsel dönüşümü, sorunsuz yapabilecek nitelikte kaç müteahhitlik şirketimiz vardır?
400 bin müteahhittin 100 bini kamu, 300 bini özel sektörde. Bu 300 binin 100 bini sadece kentsel dönüşüm değil, hiçbir şey yapamaz. Meslek etiği, ahlak, sermaye vs bakımından. Diğer 200 bini işin niteliği ve şartlarına göre işi yapar. Bakanın ifade ettiği şartlara göre en fazla 2 bin şirket öne çıkabilir.
TOKİ ve Emlak Konut burada öne çıkar. Ancak, kentsel dönüşümün yüzde 70'ini kapsayan mahalle aralarındaki, sokaktaki parselleri kim yapacak? Soru işareti.
Comments
No comment yet.