Türkiye'ye yarayacak mı?

Emtia fiyatlarındaki artışın iç piyasada yarattığı baskıyı hafifl etmek için Rusya’nın demir ve demir dışı metal ihracatına getirmeyi planladığı ihracat vergisi Rus üreticilerin keyfini kaçırdı. Dünya gazetesinden Evrim Küçük'ün haberine göre; yıllık 31.5 milyon ton yurtdışı satışıyla Çin’in ardından dünyanın en büyük ikinci çelik ihracatçısı olan ülkenin, özellikle yassı ve yarı mamul ihracatçılarında lider olduğu göz önüne alındığında vergilerin en büyük etkisinin çelikte yaşanması bekleniyor. Yerli üretici rekabet gücünü kaybetmekten korkarken, analistler Rusya’nın ihracatının azalması halinde Türkiye, Ukrayna ve diğer bazı Avrupa ülkeleri için fırsatlar doğabileceğini söylüyor. Diğer taraftan küresel piyasalarda çelik fiyatlarının yükselmesi bekleniyor.

Şu an çelik piyasası oyuncuları Moskova yönetiminin demirli ve demirsiz metal ihracatında 1 Ağustos’tan 31 Aralık’a kadar en az yüzde 15 vergi uygulaması planın sonuçlarını kestirmeye çalışıyor. En büyük endişe ise çelik sektöründe yaşanıyor. Çelik üreticileri, kararın Rus ürünlerini bazı pazarlardan çıkmaya zorlayacağı endişesi taşıyor. Rekabet güçlerini yitirmekten korkan şirketler, ülkenin çelik ihracat hacminin düşmesi halinde bazı bölgelerde arzın da sıkıntıya girebileceği uyarısı yapılıyor.

Türkiye ve Ukrayna için fırsat olabilir

Rus çelik üreticisi NLMK, pik demir ve kare kütük gibi yurt içinde ticareti yapılmayan ürünler de dahil olmak üzere tüm ürünlere uygulanacak kararı eleştiriyor. Şirket, bu uygulamanın yurt içinde fiyatları düşüreceğine inanmıyor. NLMK, vergilerin, elektrikli ark fırınları ve kütük ihracatı için kötü sonuçlar doğuracağını belirtiyor ve gelirlerin düşeceği, yatırım planlarının rafa kalkacağı uyarısı yapıyor.

Bazı analistlere göre Rusya’nın ihracatındaki gerileme Türk ve Ukraynalı üreticiler için ise fırsat yaratabilir. Güney Doğu Asya Demir Çelik Enstitüsü tarafından yapılan analizde, küresel analistlerin Rusya’nın bu kararını ‘Avrupa’ya hediye’ olarak yorumladığı belirtiyor. Rus çeliğinin pazardaki yerini Avrupa, Türkiye ve Ukrayna merkezli üreticilerin alabileceği ifade ediliyor.

Kütük fiyatları yılın ikinci yarısında artabilir

Yakında bir zamanda Çin’in açıklaması beklenen çelik ihracat vergisinin yarattığı panik alımların çelik fiyatlarını yükselttiği ortamda Rusya’nın da benzer bir adım atmasının küresel çelik fiyatlarını daha da güçlendirebileceği tahmin ediliyor. Fastmarkets’da yer alan değerlendirmeye göre, Rusya’nın ihracatının azalmasıyla özellikle Asya’da yılın ikinci yarısında çelik kütük fiyatlarında belirgin bir artış yaşanabilir. Özellikle Endonezya, Filipinler ve Çin, çelik kütük alımlarının önemli bir bölümünü Rusya’dan yapıyor.

Analistler, Çin'de çelik sanayisinde güçlü talep ve küresel üreticilerde tedarik sorunları nedeniyle demir cevheri ve çelik fiyatlarının tekrar yükseldiğine dikkat çekti. Şanghay Vadeli İşlemler Borsası'nda inşaat demiri geçtiğimiz hafta 5.029 yuan/ tona, sıcak haddelenmiş rulo 5.278 yuan/tona ve paslanmaz çelik 16.885 yuan/ton düzeyine çıktı.

Nikel ve alüminyum fiyatları yukarı doğru hareketlendi

Rusya’nın dünyanın en büyük nikel ve alüminyum üreticilerine ev sahipliği yapması nedeniyle ihracat vergisi planı nikel ve alüminyum fiyatlarına hemen yansıdı. Rus Nornickel, dünyanın en büyük rafine bakır üreticisiyken, Rusal da Çin dışında konumlanmış dünyanın en büyük alüminyum üreticisi. Rusya’nın duyurusu sonrasında LME’de 3 ay vadeli nikelin fiyatı ton başına 18.000 dolardan 18.600 dolara çıktı. Alüminyumun tonu 2.390 dolardan 2.460 dolara yükseldi. Bakır piyasası daha sınırlı tepki verdi. Ton fiyatı 9.390’dan 9.430 dolara yükseldi. Ancak ülkenin 2020’de 775 bin 848 ton rafine bakır ihraç ettiği göz önüne alındığında fiyatların aşamalı olarak yükselebileceği belirtiliyor. Rusya’nın Avrupa'nın en büyük nikel tedarikçisi olması nedeniyle fiyatların yükselmesi bekleniyor. AB’nin 2020’de nikel ithalatının yüzde 28’ine denk gelen 180 bin tonu Rusya’dan yapıldı. Rusya, net ithalat yapan bölgelerde başlıca alüminyumun tedarikçisi olduğundan, küresel alüminyum primleri üzerinde de bir etki oluşacak. İstatistikler, AB’nin geçen yıl işlenmemiş alüminyum ithalatının yüzde 9,31'ini Rusya'dan sağladığını gösteriyor.

2.3 milyar dolar gelir bekleniyor

● Bakanlığın tavsiyesi çelik, ferro alaşımlar, bakır, nikel ve alüminyum gibi bir dizi ürünü kapsıyor. Baz vergi oranı yüzde 15'te kalacak ve her ürüne özel bir vergi uygulanacak.

● Buna göre ferro-alaşımlar için en az 150 dolar/ton, bakır için en az 1.226 dolar/ton, nikel için 2.321 dolar/ton ve alüminyum için 254 dolar/ton vergi yolda gözüküyor.

● Sıcak haddelenmiş rulo için 115 dolar/ton seviyesinden az olmamak üzere her çelik ürününe farklı vergiler getirilecek.

● Metal ihracatına vergiden 160 milyar ruble yani 2.3 milyar dolar gelir bekliyor. Bunun 1.5 milyar doların çelik üreticilerinden elde edilecek.