“İzmir’de en büyük sorun yer sorunudur”

İzmir’de Demir Çelik Sektörünün en önemli sorunu nedir?

Suphi Toros: İzmir’de en büyük sorun yer sorunudur. Çünkü demir, çelik, alüminyum ve dökümcüler aynı gruba giriyor. Bu şehirde en önemli problem trafik. Bu kadar çarpık bir halde demir, çelik firmalarının olduğu bir yerde, şehir dışından gelen ürünlerin yüklenmesi bakımından sıkıntılar yaşıyoruz. Acil olarak bir yer açılması gerekiyor. Nakliye, taşımacılık sıkıntıları mevcut. Bu durum hem görüntü kirliliği hem de yer açısından sorun yaratıyor. Gelişmiş ülkelerin çoğunda sanayiler şehir dışında oluyor. Bu durum şehir merkezinin trafiğini rahatlatıyor. İzmir’de evet Ticaret odası çok güzel projeler yaptı. Mesela lojistik köy buna çok güzel bir örnek. Bize de böyle bir yer lazım… İkinci sorunumuz ise KDV’nin yüksek olması. KDV düşerse daha fazla vergi alınır. Hareketlilik ve istihdam artar. Böylelikle ekonomiye değer verilir ve katma değer sağlanır. İzmir’de kısaca en önemli sorun yer sorunudur. Ayrıca Ticaret Odası Başkanımız Mahmut Özgener sağ olsun bize destek veriyor. Kendisi de yaptığı çalışmalarla İzmir’e ivme kazandırdı. Bize arsa konusunda da destek vereceğini söyledi. Ona güveniyoruz.

Mehmet Manav:  Bizim bir kooperatifimiz var. İzmir Ege Döküm ve Metal İşleri Kooperatifi olarak 1980’lerde kuruldu. 110 tane işletmemiz var. 1980’lerin teknolojisiyle yapılmış. Kupon fırınları varmış ancak bunlar şimdi tarih oldu. Kupon fırınlar için bacalar açılıyor, delikler deliniyordu. Teşkilat ve sistem ona göre ayarlanmıştı. O zaman inşaatlarında, işletmelere 500 metre kare ile 200 metre karelik yerler yetiyordu. Ama şimdi en az 2-3 dönüm hatta daha fazla olan yerlerde bile daralıyoruz, çalışamıyoruz. İş kazaları yaşanıyor. Çünkü alanlar dar ve ağır iş makinalarıyla çalışılıyor. Başka ülkelere baktığımızda ortak üretim grupları, belli bir yerde kümelenebiliyor. Bu başarıyı sağlıyorlar. Bütün paydaşların ortak bir yerde toplanması üretimi hızlandırıyor ve kolaylaştırıyor. Biz bu amaçla bir kooperatif kurduk. Buradaki amacımız sektördeki paydaşların hepsini kapsayacak şekilde bir konum önerilmesidir. Yer maliyetleri çok yüksek. En büyük sorunlardan bir diğeri ise personel sıkıntısıdır. Yetişmiş personele ulaşamıyoruz. Meslek lisesi kapasitelerini ve eğitim kalitesini artırdığımız zaman ara elemanı bulabiliriz. Basit bir kaynakçı, modelci veya kesimci için, bu insanları tedarik edemiyoruz. Devletin arazileri var. Bize en azından uygun bir konumda yer verilsin istiyoruz. Bize demir yolu, karayolu ve deniz yolunun kesiştiği, altyapısının iyi olduğu uygun bir yer verilsin istiyoruz.

Profilde piyasanın son durumu nedir?

Suphi Toros: Profilde biz Tosyalı Holding’in Türkiye Distribütörüyüz. Boru ve profilde, dünya ve Türkiye’de de satış birincisiyiz. Ülkemizin 80 ilinde bizim alt bayilerimiz vardır. Türkiye’nin her tarafına hızla sevkiyatlarımız devam ediyor. Günde en az 40- 50 tır Türkiye’deki bütün bayilerimize devam ediyor. Tabi piyasada bir kriz var. Bu kriz bütün dünyada mevcut. Bizim ülkemizde bundan etkileniyor. Ama son dönemlerdeki enerji ve yakıt maliyetlerindeki artış fabrikalarda ciddi bir şekilde daralmaya yol açtı. En büyük etkenlerden biride Rusya oldu. Bütün dünya ona ambargo koyarken Rusya, elindeki bütün hammaddeleri yok pahasına Çin’e verdi. Bu sefer fiyatlar tamamen aşağıya indi… Ülke genelinde şuanda yaşanan kriz nedeniyle yatırımlar durdu. Şimdi ülkemize baktığımızda sert kararlar alınıyor. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı da ne yazık ki Türk lirasına güvenemiyor. İnsanlar tedirgin. Yine de biz güçlü bir ülkeyiz, bu engebeden de çıkacağımıza inanıyorum.

“Sıfır ithalat, yüzde yüz ihracat olmalı”

Profilde bazı firmaların Kore’den ithalat yaptığını duyuyoruz. Sizin de ithalat yaptığınız oluyor mu? Kore dışında başka ülkeler var mı? Bu  konu hakkında düşüncelerinizi alabilir miyiz?

Suphi Toros: Güney Kore, Slovakya, Hindistan’dan ithalatlar yapılıyor. Ama bunlar günü kurtaracak ithalatlardır. İthalatın merkezi demir çelikte Çin’dir. Bu konuda lider bir konumdadır. Neden ithal ediyoruz peki? Çünkü bu bizim eksikliğimiz. Konuta çok ciddi bir destek veriyoruz ama sanayi kurmak için destek vermiyoruz. Bugün boyalı galvaniz olarak 0.20mm sacın 0.30mm’ye kadar ülkemizde üretimi yok. Bunu Çin’den getiriyoruz. Çin’deki ülkemize yıllık girişi yaklaşık yüz bin ton civarında. Bu çok büyük bir rakam. Sırf sadece sandviç panellerin ithalatı için...Biz bunun bir tesisini rahat bir şekilde ülkemizde de kurabiliriz. Sıfır ithalat, yüzde yüz ihracat olmalı.

Profil fiyatlarının ithalatta ve Türkiye yerel piyasasında fiyat seviyeleri ne durumda?

Suphi Toros: Şimdi 1400 dolar aldığımız profil fiyatı bugün 750 dolara düştü. Daha fazla düşmez umarım. Enerji fiyatı çok yükseldiği için bu durumu pek sanmıyorum. Gerçekten bu üretimlerin hepsi enerji ile oluyor. Doğalgaz ve kömürle oluyor. Bunların fiyatları oldukça yüksek.

Vasıflı Sac’da önde gelen firmalar talebin yüzde kaçını karşılıyor? Ne kadarlık kısmını ithal etmek zorunda kalıyoruz? Nerelerden ithalat yapılıyor? İthal vergi oranımız nedir?

Suphi Toros: Şuan da Türkiye’de vasıflı sacı üreten Tosyalı- Toyo var, Habaş yeni başladı. MMK vardı. Bunlar 0.40’ın altını üretmiyorlar. Biz üretimde 0.35’in altına inmek istiyoruz. Çin 0.12’ye kadar üretebiliyor. Borun katkılı saclarda vergi %6’dır. Borun katkısız olanlarda ise %30’un üzerine çıkıyor.

Şuanda Tosyalı Demir Çelik Firması iki bölgeye yatırım yapıyor. Biri İskenderun’da Mart 2023’de devreye girmek üzere. Diğeri ise Seyhan Organizede Entegre tesisi olarak yatırım izni alındı. Bu noktada Tosyalı’nın kapasite artışı piyasayı olumlu etkiler mi sizce? İthalat durumunu nasıl etkiler?

Suphi Toros: Seyhan’daki küçük ancak İskenderun Organizedeki yılda 4 milyon ton üretebilecek yeni bir tesis olarak kuruluyor.  Erdemir’den sonra gelen en büyük tesis oluyor. Üretmek her zaman artıdır. İthalatı azaltacak. Ülkemizin yıllık kapasitesi 17 milyon ton. Bizim şuan da ülkemizde sac üretimi 9 buçuk milyon ton. Burada 4 milyon ton ilave yapıldığı takdirde, ciddi bir şekilde ithalatın önünü kesilecek. 2020’deki krizde bütün Avrupa pandemiden dolayı doğru düzgün çalışamadı. Biz ihracatta dünyada 7. Sıraya yükseldik. Almanya’nın önüne geçtik. Bu da bizim Türk sanayicilerin başarısıdır.