HaberTürk'ten Yiğitcan Yıldız'ın haberine göre; Türkiye otomotiv sektörü, 2024'ü tüm zamanların en yüksek pazar büyüklüğü ile geride bıraktı. Araç satışlarındaki rekor seviyeye rağmen, yerli otomotiv sanayisinin toplam üretimi geçtiğimiz yıl yüzde 7 oranında kayıp yaşadı. Otomotiv ihracatında ise bir önceki yıla göre benzer bir seviye yakalandı.
Otomotiv sektöründeki tüm bu gelişmeler ve sektörün beklentileri ile ilgili konuşan Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Eroldu, dikkat çeken mesajlar verdi.
Konuşmasında, yerli sanayi kuruluşlarının kapasite kullanım oranları ve pazardaki ithal araç payının artışına ayrı bir parantez açan Eroldu, bu iki gelişmenin sanayi kuruluşlarını tehdit ettiğini vurguladı.
OSD Başkanı Eroldu, "2024 yılını toplam kapasite kullanım oranı olarak maalesef yüzde 70 ile kapatıyoruz. Avrupa’da başlayan bir talep azalması var. Otobüs-midibüs grubunda da yüzde 54’ten yüzde 52’ye düştük. Traktörde de ağırlıklı iç piyasa kaynaklı yüzde 75’den yüzde 61’e gerileyen bir kapasite kullanımı var. Kapasite kullanımı maliyet rekabetçiliğini olumsuz etkiliyor. Ülkedeki makro ekonomik dengelerden dolayı oluşan bir rekabet kaybı var. Bunun üzerine bir de kapasite kullanımında düşüklük olduğu zaman bu rekabet kaybı daha da büyüyor. Özellikle bu zorlu yıllarda kapasite kullanım oranının yukarı çıkmasını önemli buluyoruz. Ama maalesef buradaki trendimiz yukarı doğru değil aşağı doğru. Kapasite kullanımının azalması da bizim zaten sıkışmış olan maliyetlerimizi daha da zorluyor" dedi.
Eroldu, Türkiye'nin otomotiv üretiminde 2024'te gerçekleşen düşüşün, pazarda düşen yerli araç satışları ile ilgili olduğunu da kaydederek, "Bizim üretimimiz yüzde 7 düşerken ihracatımız ise adetsel olarak geçen sene ile paralel. Buradan da görüyoruz ki aslında bizim üretimdeki azalmanın sebebi iç piyasadaki yerlilik oranının azalması. Toplam pazarda yerlilik oranı yüzde 31’lere kadar geriledi. Otomobilde yerlilik payı yüzde 30’da, hafif ticari araçlarsa maalesef yüzde 27’lerde" diye konuştu.
'İSTİHDAMDA AZALMALAR GÖRÜYORUZ'
İthal araç payındaki artışın dış ticaret dengesinde de etkisini gösterdiğini kaydeden Eroldu, "11’nci ay sonuçları itibariyle 500 milyon dolarlık bir fazlalık yaratabildik. Bunun en büyük sebebi iç pazardaki ithalatın geçmiş yıllara göre 10-15 puan artış göstermesi. Her ne kadar alınan önlemlerle ithalat azalsa da gene 2024 yılında Çinli oyuncuların Türkiye pazarında belli bir pay almaları bu rakamları büyüten unsurlar oldu. 2023 yılında, otomobilde 6.6 milyar dolarlık bir dış ticaret açığı vermişti ülkemiz. 2024'te ise ilk 11 aylık rakamlarda 4.2 milyar dolarlık açık var. Yeni pazara giren bir Çinli marka, ne kadar sattığını gururla açıkladı. Dolayısıyla o rakamları da koyduğumuz zaman bu rakam da herhalde gene 2023 yılına paralel bir noktaya gelecektir"
Sektördeki istihdamın azaldığının da altını çizen OSD Başkanı Eroldu, "60 bin doğrudan istihdamımız vardı 2023 yılında. 2024 yılında doğrudan istihdam rakamlarımız 59 bin 474 olarak gerçekleşti. Bu da yüzde 2’lik bir azalma demek. İşgücü maliyetleri arttıkça bu sefer şirketlerde de verimlilik çalışmaları artıyor. Bu da aslında bir ekonomik kural. Şirketler rekabetçilik kaybına karşılık verimliliklerini daha az kaynakla daha fazla iş yapmanın yolunu aramaya daha fazla başladı. Yani bu dönemlerin aslında önemli önceliklerinden bir tanesi de bu oluyor ister istemez. İşte bunun sonucunda da istihdamda azalmalar görüyoruz. Bu önümüzdeki senelerde de devam edebilir bir olgu olacak Türkiye'de" ifadelerini kullandı.
'PAZARI KAYIT DIŞI EKONOMİ VE FAİZ GELİRLERİ BÜYÜTTÜ'
2024 yılında, Türkiye otomotiv pazarında üst üste ikinci kez tarihi rekor kırıldı. Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği'nin (ODMD) açıkladığı verilere göre, 2024'te otomobil ve hafif ticari araç satışları yüzde 5 oranında arttı. Böylece 2024 genelinde toplam pazar 1 milyon 238 bin 509 adet olarak gerçekleşti.
Pazarda yakalanan bu rekor seviyenin nedenlerini de yine OSD Başkanı Cengiz Eroldu'nun açıklamalarından öğreniyor.
Eroldu, "Pazarın bu kadar büyük olmasını çeşitli sebeplere bağlayabiliriz. Türkiye’de ciddi oranda bir kayıt dışı ekonomi var, kayıt dışı ekonomi piyasaları canlı tutuyor. Ayrıca, çok ciddi bir faiz ortamı var. İnsanların bir kısmı elde ettikleri faizi gelir olarak görüyorlar. Halbuki elde edilen faizin çok önemli bir kısmı enflasyonun aslında düzeltilmesi. Yani reel faiz o kadar büyük değil ama siz aldığınız faizi gelir gibi görürseniz onu harcarsınız bu sefer. Böyle bir harcama var. Öte yandan, Türkiye büyüyor, zenginleşiyor ve insanlarda da bir alma mutluluğu var. Ondan da insanlar vazgeçemiyorlar. GSR geçişi oldu, orada stoklar kaldı ve indirimler yapıldı. ÖTV muafiyetli araç satışları yılın ilk üç ayında çok etkili oldu. Aslında bütün her şeye rağmen Türkiye ekonomisinin güçlü olduğunun bir diğer göstergesi" dedi.
HEDEF ÜRETİMDE FRANSA'YI GEÇEREK ÜÇÜNCÜ OLMAK
Otomotiv sanayisindeki toplam üretimi Avrupa'nın diğer ülkeleri ile de karşılaştıran Cengiz Eroldu, bu konuda iddialı bir hedef paylaştı.
Eroldu, "Türkiye’nin 1.3 milyonluk imalatına karşılık, otomobilin doğduğu ülkelerden birisi olan İtalya’da bugün 530 bin civarında bir imalat var. Keza Fransa, Türkiye ve Çek Cumhuriyeti de birbirine yakın imalat yapan ülkeler. Türkiye burada 3’üncülük ve ile 5’incilik arasında bir pozisyona sahip, 2024'ün 11 aylık sonuçları itibarıyla 4’ncü durumdayız. Fransa ile de çok büyük bir farkımız yok. Gelecek yıllarda da bizim hedefimiz Fransa’yı geçip Türkiye’nin Avrupa’daki 3’üncü büyük otomotiv üreticisi olmasıdır" dedi.
'İŞÇİLİK MALİYETLERİ ROMANYA İLE AYNI SEVİYEDE'
OSD Başkanı Cengiz Eroldu'nun altını çizdiği konu başlıklarının, otomotiv ekosisteminde birbiri ile bağlantılı konular olduğu göze çarpıyor.
İşte tüm bu gelişmelerin otomotiv üretiminde rekabetçiliğin aşınmasına yol açtığını bildiren OSD Başkanı, yukarıdaki satırlarda değindiği konuların tümünü ise rakamlar ile en sonda şu şekilde özetliyor;
"2024 işçilik maliyetlerimize bakarsak, 2024 yılında Romanya ile aynı seviyeye geldik. 2025’te de Romanya’dan daha pahalı bir ülke olacağız. Türkiye’de 2022 yılında 4-5 euro mertebesinde olan saatlik ücretler 2024 yılında 11 eurolara geldi. Burada bizim verimliliğimizi artırmamız lazım. İkincisi kapasite kullanımımızın artması lazım. Çünkü kapasite kullanımımızın azalması da bir maliyet unsuru sonuçta. Sizin 100 liralık masrafınız varsa, 100 lirayı 100 araca bölmekle 60 araca bölmek arasında bir fark var. Birisinde 1 lira çıkıyor diğerinde 1,5 lira çıkıyor basit olarak. Bunun yolu da, bizim iç pazardaki yerli payının artırılması. Bunun için de aslında hükümetin de birçok destek olmaya çalıştığı konular var. Engelli araç ÖTV muafiyetinden yalnızca yerli üreticilerin ürettikleri araçların kapsama alınması konusu oldu, önemli bir adımdı. İç pazardaki yerli payının artırılmasının ana konusu ise 2022’den beri değişmeyen ÖTV matrahlarının tekrar günün gerçeklerine uygun bir şekilde güncellenmesinden geçiyor."
'HURDA TEŞVİKLERİ 1 KEREYE MAHSUS DEĞİL, UZUN SOLUKLU YAPILMALI'
Öte yandan, hurda teşviki konusu, uzun zamandır elinde yaşı büyük aracı olan ve yeni bir otomobil satın almak isteyen kesimlerin beklentisi haline gelmiş durumda.
Bu konuda beklentilerini sorduğumuz OSD Başkanı Eroldu, otomotiv üreticilerinin hurda teşviki talep ettiklerini söyledi.
Eroldu, "Hurda teşviklerini 1 taşla 3-4 tane kuş vurma teşviki olarak görüyoruz. Türkiye’de otomotiv parkının yaptığı emisyonun yüzde 95’ini parkın yarısı yapıyor. Diğer yarısı da yüzde 5’ini yapıyor. Dolayısıyla Türkiye’de emisyonu yüksek bir park var. Bunun içinde ağır vasıta da var, kamyon da var, traktör de var. Yani her araç grubunun dinamiklerine göre doğru planlanmış ama çok uzun soluklu böyle 1 kerede paldır küldür değil de belli bir fon ayırarak ülkenin yavaş yavaş emisyonu yüksek parktan ayrılması lazım. Çünkü bu parkın kendi kendini gençleştirme oranı çok düşük Türkiye’de. Bu araçlar hala bir ekonomik değere sahip oldukları için kimse bunları elden çıkartıp hurdaya ayırmak konusunda istekli değil. Burada çok uzun vadeli bir hurda teşvikinin yeşil dönüşüm altında devreye alınmasını önemli buluyoruz. Bu konuda da talebimiz var, bu konuyu farklı ortamlarda da aslında hükümetle de dile getiriyoruz" dedi.
Yorumlar
Henüz yorum yapılmadı