2002 yılında EA Mimarlık Şirketi’ni kurarak sektörde pek çok başarılı işe imza atan; ardından daTürkiye’nin 64 ilinde satışı yapılan ve birçok ülkeye ihraç edilen ses yalıtım markası Panetti’yi hayata geçiren Mimar Alp Burkut; ile İzmirliler’iyakından ilgilendiren imar yönetmeliği, yapı stoğu, kentsel dönüşümü konuları üzerine konuştuk. Türkiye’deki ilk ve tek “hizmet ve dayanışma” kooperatifi olan ve çoğunluğunu mimarların oluşturduğu Platformizmim Kooperatifi’nin Yönetim Kurulu Başkanlığını üstlenen Alp Burkut; kentsel dönüşümde atılan ilk adımın iyi bir mimara gitmek olmasını gerektiğini söyledi ve ekledi; “Bu işi mimarlık ofisleri dışında yapamazsınız. Mimarlık ofislerine de sadece çizim olarak, görüntü olarak bakmayın. Her türlü maliyeti göreceksiniz, yorulacaksınız ama sadece 5 hafta… Evinizi 200-300 bin TL’ye yapmak varken gidip 500-600 bin lira vermeyin. İzmir’de 250 bin TL’si olan herkes dairesini yenileyebilir” dedi.
- İmar yönetmeliği kabul edildi. Yeni yönetmelik hakkında görüşleriniz neler?
Ben imar yönetmeliği diye bir şeyin olmaması gerektiği düşüncesindeyim. Binalar coğrafi şartlar, yoğunluk ve binanın çevreye olan ilişkisine uygun olarak yapılması gerekiyor. Her binaya göre ayrı ayrı saptanacak; İmar Müdürlüğü’ne bina taslak proje olarak 1/100 ölçekte müracaat edilecek, 60 gün içerisinde ilgili ilçe belediyelerin en iyi mühendislerinden, mimarlarından oluşan imar komisyonu ve meclisinden onaylanacak ve ruhsatını alacak. Oraya yapılacak kütle; resim olarak netleşecek. Binanın yapımı için yönetmelikler, tabiî ki olmalı… Yangın yönetmeliği, asansör yönetmeliği vs… Onları da sigorta şirketlerinin denetlemesi gerekiyor. Sigortasız binaya yapı ruhsatı verilemeyecek, dolayısıyla kiraya verilemeyecek, satılamayacak.
Sigorta firmaları da binada oluşacak zararları karşılamamak için çok iyi denetim yapacak. Türkiye’de ruhsatı aldıktan sonra herkes başka bir iş yapıyor ve bunu da herkes biliyor. Boşu boşuna zamanımızı geçiriyoruz. Coğrafi şartlar, yoğunluk ve binanın çevreye olan ilişkiyi işleteceksin; temel kural budur.
Bu iş merkezi sistem ile olmaz. Çünkü Ağrı’nın coğrafyası ile İzmir’in coğrafyası, Alanya’nın coğrafyası ile Trabzon’un coğrafyası uymaz. 50 yıllık şehirleşmede 2018 yılında bir imar affı çıkardılar. 2018 yılına kadar tamamen yasal mimari proje, imar kanununa uyarak iş yapanları bir düşünün. 50 yıllık kentleşme maceramızda günün sonuna geldiğimizde kanunsuz iş yapanlar kazandı. Ruhsatıyla, ödemesiyle, harcıyla iş yapanlar bir şey kazanamadı. Dünyanın en güzel körfezlerinden birinde yaşıyoruz. Denize girmek için 110 km yol gitmek zorunda kalıyoruz. Ben İzmir Körfezim var neden kullanamıyorum? Şimdi şehirleşmiş mi olduk? Bu şehir imar kuralları ile yapıldı. İmar yönetmeliğine gerek olmadığı düşüncesindeyim. Tasarım yazılmaz.
- İzmir Depremi sonrası hızlanan kentsel dönüşüm süreci nasıl işliyor sizce?
İzmir’de kentsel dönüşümün doğru işlemesi için; kentsel dönüşümün bizim bütün ev sahiplerine anlatabilmemiz lazım. Kentsel dönüşüm olarak bakıldığı zaman bir evin, mahallenin, şehrinin dönüşümünü düşünüyorsunuz, bu şuan mümkün gözükmüyor. Şuan kentsel dönüşümün konuştuğumuz kısmı binaların güçlü ve sağlıklı yapılabilmesi… Bu esasında gerçek anlamda bina dönüşümü demek.
Bina yenilemenin hızlı ve güvenebilir bir şekilde olması için o binada oturabilen kişilerin bu işe mesai harcamaları gerekiyor. Bu işi birine yıkıp çekilmemeleri gerekiyor. Bir komisyon kurmaları gerekiyor ve ‘biz bunu yaparız’ demeleri gerekiyor. Bu evi yapabilmeleri ihtiyaçları olan ‘arsa’ya sahipler. Bu da demek oluyor ki kıymetli ve büyükşehirlerde yarısı cepte; yani siz esasında yeni bir ev almaktan daha kolay bir şey yapıyorsunuz.
Türkiye’de müteahhitler yaptıkları daireleri yüzde 50’den aşağı karla satmıyorlar. Yani 10 liraya satılan evlerin maliyeti aslında 5 lira. Burada ilk atmanız gereken adım iyi bir mimara gitmek. ‘Arsamız bu, imar durumu bu. Buraya bize iyi bir plan çiz. Haklarımızı koru’ diyeceksiniz. Onlar da size kaç metrekare inşaat yapacağınızı, kaç metreküp beton harcanacağını, yalıtımı gibi detayları güncel maliyetleri ile sıralayacaklar.
Bu hizmeti ortalama 3 ila 5 hafta içerisinde elinize alacasınız. Bunun için daire başı anlaşma yapacaksınız. İnşaatınız tertemiz bir şekilde bitecek. Bu işi mimarlık ofisleri dışında yapamazsınız. Mimarlık ofislerine de sadece çizim olarak, görüntü olarak bakmayın. Her türlü maliyeti göreceksiniz, yorulacaksınız ama sadece 5 hafta… Evinizi 200-300 bin TL’ye yapmak varken gidip 500-600 bin lira vermeyin. İzmir’de 250 bin TL’si olan herkes dairesini yenileyebilir.
- Peki İzmir depremi ardından geçen sürede nereden nereye gelindi?
Gerçek İzmir depremi henüz yaşanmadı. Gerçek deprem olduğunda kimse kimseyi suçlamasın. Çünkü depremi yaşayalı 8 ay oldu ve o zamandan bu zamana hala insanlar maliyet konuşuyor… Depremde kurtulan çocuklara şeker uzatmayı artık bırakalım; başka hiçbir iş yapmayalım ve bu sorunu çözelim. Şehrimizin güvenliği, sağlıklı yaşaması, iyi planlanması, ticaretinin gelişmesi açısından ciddi anlamda geniş katılımlı bir imar mevzuatına ihtiyaç var. Bununla ilgili örgütlenme planına geçip, sonuç alalım. Bunu yapacak olan bizleriz. Yarın hemen başlayabiliriz…
- İzmir’in yapı stoğunu nasıl görüyorsunuz?
İzmir’in yapı stoğunu göremiyorum. Çünkü Çin Seddi gibi yapılmış. Karaya geçin bir blok arkayı görebiliyor musunuz? Göremiyorsunuz. Aynı şekilde denize geçin; bir blok arkadan denizi görebiliyor musunuz? Hayır göremiyorsunuz Demek ki İzmir’in yapı stoğu bir kere adaletsiz. Çünkü coğrafi kurallara uyulmamış. Coğrafi kurallar İzmir’in çanağını yüksek dağlar ile sarmış. O dağlara yapılaşmanın ve dikey ulaşım tarzı ulaşım araçları ile bu işin çözülmesi gerekiyor. En büyük hata tramvay yapıldı. Ben olsam İzmir’in yapı stoğundan önce İzmir’in ulaşım sorununu planlardım çünkü yapılar ulaşım aksına göre planlanıyor. Bir tarak koyduğunuzu düşünün; İzmir’i denizden yukarı doğru taramak lazım. O taramalar hava, ışık koridorları açacak. O taramaların tam karşılarına da vapur aksları koyacaksınız. Hızlı hızlı hareket eden minik deniz ulaşım araçları olacak. İzmir’de dikey ulaşım beslenmeli, yatay ulaşım değil. İzmir’in tarak yöntemi dediğim yöntem ile en az 28 metrelik dikey akslarla açılması lazım. Oradaki alanlarla kamulaştırmalarla da alternatif arsa üretip, stok alanlardan arsa üretmek gerekiyor. Böyle radikal müdahale üretmezseniz İzmir’e, İzmir’de yapı stoğunu değiştiremezsiniz. İzmir’de fırsat var. Gayrimeşru şekilde yapılanmış yerlerin zaptı kolay. İzmir’de çok ciddi anlamda, yüzde 60’a yakın bir kaçak yapı var. Kaçak ise bedelini ödeyecek. Eğer yasal değilse ya gidecek ya da yasallaşması için bedelini ödeyecek.
Bu taraklama fırsatından dikeydeki; Alsancak, Hatay bölgelerindeki kıymetli yapıların kamulaştırılmasında, Ballıkuyu, Narlıdere tepeleri, Limontepe gibi yeni alanlara onlar taşınacak. O zaman İzmir’deki yapı stoğunu görebileceğiz.
İzmir coğrafyası geniş bir coğrafya… Emekli kesim için, Kınık, Ödemiş, Kiraz, Bayındır gibi bölgelere doğru raylı sistemi hızlı bir şekilde geliştirip, Karaburun deniz ulaşımını ciddi anlamda teşvik etmek lazım. Sanayi kesim için ise; kardeş şehirlere sanayicilikte kardeşlik yapıp, o bölgelere sanayilerin kaydırılması lazım. Farklı şehirlerde yaşayabiliriz, farklı şehirlere farklı değerler katabiliriz.
- Platformizmim Kooperatifi’nin Yönetim Kurulu Başkan’lığı görevini de üstleniyorsunuz. Kooperatifin amacı nedir? Ne gibi çalışmalar yapıyorsunuz?
İzmir özelinde nasıl bir Mimarlık ve Mimarlar Odası, kent olarak nasıl bir İzmir sorularının cevabını bulmak amacıyla, İzmirli mimarlar için tartışma ve öneri getirme ortamı olarak PLATFORM İZMİM kuruldu.Kooperatifin amacı, şehir ve bölge plancılığı, mimarlık, iç mimarlık, peyzaj mimarlığı, mühendislik, sanat disiplinlerinde yapısal ve tasarım fikir üreticilerinin mesleki ve ticari faaliyetlerini kullanarak iş geliştirme platformunun tüzel kimlik kazanmasıdır. Kooperatifin temel hedefleri mimarlık ve tüm teknik meslek gruplarını son kullanıcı olarak tanımlanan vatandaş ile aracısız buluşturmak ve gelişen dünyanın dijital ağında (Sanayi 4.0) mesleki entegrasyonu sağlayarak ülkemizin bilhassa müşavirlik alanında tüm dünyada bağlantısını teşkil etmektir. Faaliyetlerdeki ürünlerin ve hizmetlerin niteliğini ve karlılığını arttırmak, toplumsal kültüre ve yaşama değer katmak, bütün meslek gruplarının bir araya gelerek çalışmasını sağlayarak pazar büyütmek gibi temel amaçlar doğrultusunda çalışmaktır.
- Aynı zamanda Türkiye’nin 64 ilinde satışı yapılan ve birçok ülkeye ihraç edilen ses yalıtım markası Panetti’nin yönetim kurulu başkanlığını da yapıyorsunuz. Panetti ile yalıtım sektöründe hangi noktadasınız?
Şu anda ikisi İstanbul biri İzmir’de olmak üzere 3 ayrı fabrikada Panetti markasının üretimi gerçekleştiriliyor. Fiyat, fayda, referans, kullanım detayı ve belge olarak Türkiye’nin en büyük ses yalıtım firması biziz.
Mimarlık konut, işyeri, otel, yüksek yapı vb. konularda uzmanlaşma gerektiriyor. Biz yapı malzemelerinin geliştirilmesi ve kullanılması konusunda gelişmiş bir firmayız. Biz ses ve ısı yalıtımı konusunda uzmanız. Mimarlık sadece konut yapmak değildir. Mimarlık sadece imza atmak değildir. Mimarlık bütün yaşamın kurgusudur. Mimarlıkta farklı roller alınabilir. EA Mimarlık da Panetti ile bir rol almıştır. Panetti ses yalıtım malzemesi 15 yıllık süreçte önemli bir mesafe kat ederek Türkiye’nin 81 iline ve birçok ülkeye ulaştı. Holdingler, oteller, müstakil konutlar başta olmak üzere çok sayıda inşaatta kullanılan Panetti Emlak Konut ve TOKİ projelerinde de yer alıyor. Ses ve ısı yalıtımı sağlayan Panetti markası katlar arasında, teraslarda, ara duvarlarda, özellikle şap altında kullanılabiliyor. Şu anda ikisi İstanbul biri İzmir’de olmak üzere 3 ayrı fabrikada Panetti markasının üretimi gerçekleştiriliyor.
Haber: Gülçin Sezen Karaegemen Soylu - Nihal Özken
Yorumlar
Henüz yorum yapılmadı