Kâr paylarına geçici stopaj geliyor

Hazine ve Maliye Bakanlığı, COVID-19 pandemisiyle yaşanan ekonomik sıkıntılara karşı Hazine’ye gelir getirici yeni bir düzenleme için hazırlık yapıyor. Bütçe vergi gelirlerinin yüzde 4’ü kadar ek gelir getireceği tahmin edilen kurum kazançlarında vergi tevkifatı için düğmeye basıldı.

Dünya gazetesinden Çiğdem Yücesoy Şubaşı'nın haberine göre; önümüzdeki hafta Meclis’e sunulması beklenen kurum kazançlarında vergi tevkifatı için bir madde hazırlandığı öğrenildi. Geçici madde 92’yle yapılacak düzenleme ile Hazine ve Maliye Bakanlığı şirketlerde oluşan kâr paylarına geçici stopaj getiriyor.

Sadece bu yıl için değil, 2020 ve 2022 yıllarını da kapsayacak şekilde bir düzenleme yapıldığı belirtildi. Buna göre kâr elde eden şirketlerden, 2020 ve 2021 hesap dönemlerine ait kazançları için yüzde 10, 2022 hesap dönemine ait kazançları içinse yüzde 5 oranında tevkifat yapılacak.

Gelir Vergisi Kanunu’na eklenmesi düşünülen geçici 92’inci maddenin yer aldığı torba yasa teklifinin önümüzdeki hafta Meclis’e sunulması bekleniyor.

Henüz netleşmiş bir karar olmadığını söyleyen TÜRMOB Genel Başkanı Emre Kartaloğlu, “245 milyar TL’lik bir bütçe açığı var. Bu açığın kapatılmasına yönelik çeşitli adımlar atıldı. Finansman gider kısıtlaması yapıldı, KDV tevkifatlarının kapsamı genişletildi. Bu türden düzenlemelere ihtiyaç olduğu çok ortada. Kurum vergisi tevkifatı ise yine gelir getirici bir düzenleme amacıyla gündeme gelmiş görünüyor. Önceki yıllarda da uygulanmıştı. Böyle bir düzenleme kurumlar için ilave bir vergi anlamına gelir. 2020 yılını kapsayarak yapılması halinde kapanmış bir yılı vergilendirilmiş olur. Bu da yasaların geriye doğru yürümeyeceği ilkesine uygun olmaz” dedi.

En çok gelir bankalardan bekleniyor

Düzenleme ile en çok gelir, kârı yüksek olan şirket ve sektörlerden elde edilecek. Bunların arasında ise yüksek kâr açıklayan sektör olan bankalar başı çekiyor. Diğer taraftan hisseleri borsada işlem gören kâr şampiyonu şirketlerin yatırımcıları da bu durumdan olumsuz etkilenecek. Yatırımcıların alacağı kâr paylarında azalma olması düşünülüyor.

KKEG de stopaja tabi

Sadece kazanç değil, şirketlerin kanunen kabul edilmeyen giderleri (KKEG) de stopaja tabi tutulacak. İlginç olan ise hiç kazancı olmayan sadece kanunen kabul edilmeyen giderleri olan şirketler de stopaja tabi olacak.

İş dünyasının tepkisini çekmesi beklenen düzenleme ile kurumlar vergisi ödeyen şirketler, ek bir vergi yüküyle karşılaşmış olacak. İşverenlerin dağıtılsın dağıtılmasın elde edecekleri kârdan ödeyeceği vergiye olumsuz tepki vereceği öğrenildi.

GEÇİCİ MADDE 92:

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca yıllık veya özel beyanname veren kurumların indirim ve istisnalar (5520 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (d) bentlerine göre kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlar ile geçici 61 inci madde kapsamında elde edilen kazançlar hariç) düşülmeden önceki kurum kazancından hesaplanan kurumlar vergisi düşüldükten sonra kalan kazanç tutarı üzerinden kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken ayı takip eden ay içerisinde söz konusu kurumlar tarafından 2020 yılı ve 2021 yılı vergilendirme dönemlerine ait kazançları için %10, 2022 yılı vergilendirme dönemine ait kazançları için %5 oranında vergi tevkifatı yapılır (özel hesap dönemi tayin edilen kurumlar için bu tevkifat, ilgili yıl içinde başlayan hesap dönemlerine ait kazançlarına uygulanır) ve yapılan tevkifat 98 ve 119 uncu maddelerdeki esaslar çerçevesinde beyan edilip ödenir.

Bu fıkra kapsamında vergi tevkifatının yapılacağı tarihe kadar kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği hesap dönemine ilişkin kârın dağıtımına (avans olarak dağıtılanlar dahil) veya dar mükellef kurumlar tarafından ana merkeze aktarılan tutara bağlı olarak tevkifat yapılması durumunda, tevkifat yapılan tutara isabet eden kısım için bu fıkraya göre ayrıca tevkifat yapılmaz.

Birinci fıkra kapsamında tevkifata tabi tutulan kazancın dağıtılması halinde, dağıtılan kâr payı veya dar mükellefler tarafından ana merkeze aktarılan tutar üzerinden bu Kanun ile 5520 sayılı Kanun uyarınca ayrıca tevkifat yapılır. Bu durumda tevkifat matrahı, dağıtıma konu olan ve safi tutar olarak kabul edilen kâr payının veya ana merkeze aktarılan tutarın, birinci fıkra kapsamında yer alan oran kullanılmak suretiyle brüte iblağ edilerek bulunan gayrisafi tutarıdır. Birinci fıkra kapsamında tevkif edilen vergi, bu Kanun ile 5520 sayılı Kanun uyarınca yapılan tevkifattan mahsup edilir. Şu kadar ki, mahsup edilecek vergi, kurum kazancı kapsamında tevkifata tabi tutulan ve sonrasında dağıtılan kâr payına veya ana merkeze aktarılan tutara konu gayrisafi tutarın birinci fıkra kapsamında yapılan tevkifat oranına isabet eden kısmından fazla olamaz. Mahsup edilemeyen vergiler red ve iade olunmaz.

Birinci fıkra kapsamında tevkifata tabi tutulan kazancın tam mükellef kurumlara veya Türkiye’de bir iş yeri veya daimi temsilci aracılığıyla kâr payı elde eden dar mükellef kurumlara dağıtılması durumunda tevkif olunan vergiler red ve iade olunmaz. Kazancı elde eden bu kurumlarca, dağıtıma konu olan ve safi tutar olarak kabul edilen kâr payı birinci fıkra kapsamında tabi olduğu tevkifat oranı kullanılarak brüte iblağ edilir ve bu tutar üzerinden kanuni defterlerine kaydedilir. Bu kazancın, kazancı elde eden kurumlar tarafından bu Kanun ile 5520 sayılı Kanun uyarınca tevkifata tabi tutulması gereken kâr payı veya ana merkeze aktarılan tutar olarak dağıtılması durumunda, birinci fıkra kapsamında tevkif edilen vergi, dağıtıma konu edilen kâr payına veya ana merkeze aktarılan tutara isabet eden kısma ilişkin yapılan tevkifattan mahsup edilir.

Bu maddenin birinci fıkrası hükmüne istinaden tevkifata tabi tutulan kazancın; sermayeye eklenmesi halinde sermayeye eklenen tutara isabet eden vergi, tevkifatı yapan kuruma, kurumlara kâr payı olarak dağıtılmasını müteakip kazancı elde eden bu kurumlarca sermayeye eklenmesi durumunda ise sermayeye eklenen tutara isabet eden vergi, sermaye artırımında bulunan kuruma red ve iade edilir.

Bu maddede yer alan bu Kanun ile 5520 sayılı Kanun uyarınca yapılması gereken tevkifat; 94 üncü maddenin birinci fıkrasının (6) numaralı bendinin (b.i) ve (b.ii) alt bentleri ile 5520 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin ikinci ve 30 uncu maddesinin üçüncü ve altıncı fıkraları uyarınca yapılması gereken tevkifatı ifade eder.

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir.