Steel Summit 2025 konferansında Yeşil Çelik Paneli'nde de önemli açıklamalarda bulunacak olan Josu Pina Bilbao, AB'nin Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (CBAM), Endüstriyel Dekarbonizasyon Bankası girişimi, yeşil çelik etiketleme çalışmaları ve geri dönüştürülmüş içerik hedefleri gibi yeni düzenlemelere değindi. Bilbao, SSAB’nin yeşil dönüşüm yatırımları, HYBRIT® teknolojisi ile fosil yakıtsız üretim süreci ve Avrupa'nın net sıfır hedefleri doğrultusunda tedarik zincirlerinde nasıl liderlik etmeyi amaçladıklarını detaylı bir şekilde aktardı.
"Dekarbonizasyon hedeflerimiz Paris Anlaşması ile uyumlu"
Avrupa Birliği pazarında çevresel açıdan sorumlu çelik üretiminin rekabet avantajlarını detaylandırabilir misiniz? SSAB bu fırsatlardan nasıl faydalanmayı planlıyor?
Çevreye duyarlı çelik üretimi Avrupa'da yüksek karbon emisyonlu çelik üretimine kıyasla daha rekabetçi hale gelecek. Bu durum, enerji yoğun endüstriler için uygulamaya konulan AB ETS ve CBAM gibi düzenleyici yönergeler sayesinde gerçekleşecek. Dekarbonizasyon hedeflerimiz ve yol haritamız, 1,5°C Paris Anlaşması’yla uyumlu ve SBTI tarafından doğrulanmış durumda. 2018 baz yılına göre, Kapsam 1, 2 ve 3 sera gazı emisyonlarını 2033 yılına kadar %48, 2045 yılına kadar ise %93 oranında azaltmayı taahhüt ediyoruz. 2045 itibarıyla değer zinciri genelinde net-sıfır emisyon hedefine ulaşmayı amaçlıyoruz. İklim hedeflerimiz, büyüyen düşük karbonlu çelik pazarındaki fırsatlardan faydalanmamıza olanak sağlayacak şekilde tasarlandı.
“Yeni tesisin 2028’de üretime başlaması planlanıyor”
Luleå ve Raahe gibi büyük ölçekli yatırımların, Avrupa çelik endüstrisinin dönüşümüne nasıl katkı sağladığını düşünüyorsunuz?
2016 yılında HYBRIT ortak girişimiyle başladığımız bu yolculukta, Avrupa'da entegre çelik üretiminin yeşil dönüşümüne öncülük ediyoruz. Kuzey Avrupa dönüşüm yol haritamızda üç büyük adım var. İlk yatırım,İsveç'in Oxelösund kentinde mevcut yüksek fırın ve kok fabrikasının yerine elektrik ark ocağı (EAF) ile üretim yapılacak. Bu dönüşüm sayesinde yılda yaklaşık 1,5 milyon ton CO₂ emisyonu önlenecek. Proje inşaat aşamasında ve 2026’da faaliyete geçecek. İkinci büyük yatırım, Luleå’da yeni bir mini değirmen inşa etmeyi planladığımız yeşil alan projesidir. Burada, fosil yakıtsız sünger demir ve geri dönüştürülmüş hurda kullanılarak yıllık 2,5 milyon ton düşük emisyonlu çelik üretilecek. Bu adımla birlikte yüksek fırın ve kok üretimi sonlandırılacak ve yılda yaklaşık 4 milyon ton CO₂ emisyonu azaltılacak. Ürün yelpazemiz genişletilecek ve özel ve yüksek kaliteli ürün stratejimiz korunacak. Yeni tesisin 2028’de üretime başlaması planlanıyor. Üçüncü yatırım, Finlandiya’nın Raahe kentinde, mevcut yüksek fırın ve kok fırınları kapatılarak, fosil yakıtsız çelik üretimi tesisi kurulacak. Bu yatırım, yılda yaklaşık 4 milyon ton CO₂ kullanımını azaltacak.
AB, karbonsuz bir ekonomi yaratma yönünde ilerliyor
SSAB’nin stratejik girişimleri, Avrupa Birliği’nin iklim hedefleriyle nasıl uyumlu hale getiriliyor? Bu hedeflerle uyumu sağlamak için ne gibi önlemler alınıyor?
AB, tüm sektör ve segmentlerde karbondan arındırılmış bir ekonomi yaratmak için doğru yönde ilerlemeye devam ediyor. Yeşil Mutabakat kapsamında gelen çeşitli yönergeler ve girişimler kademeli olarak hayata geçiriliyor ve küresel gelişmelere göre evriliyor.
AB, geçtiğimiz günlerde çelik ve metal sektörleri için AB Çelik ve Metal Eylem Planı (SMAP) başlattı. Bu kapsamda;
- CBAM genişletmesi: 2025’in 4. çeyreğine kadar, bazı çelik ve alüminyum ürünlerinin de CBAM kapsamına alınması değerlendiriliyor.
- Önlemlerin etkisiz kılınması: Metalin kökenini izleyebilmek ve ticaretteki boşlukları kapatmak için "eritildiği ve döküldüğü yer" kuralı değerlendiriliyor.
- Dekarbonizasyon finansmanı: 100 milyar euroluk Endüstriyel Dekarbonizasyon Bankası’nın kurulması planlanıyor. Hidrojen ve H₂-DRI ve elektrifikasyona odaklanmak için EAF teşvikleri sağlanması (maliyet paylaşımı hibeleri oranı değerlendiriliyor) ve enerji vergilerinin azaltılması için AB rehberliği hazırlanması planlanıyor.
- Geri dönüştürülmüş içerik hedefleri: İnşaat ve otomotiv çeliği için geri dönüştürülmüş içerik hedefleri değerlendiriliyor. 2026 son çeyreğinde fizibilite raporu yayımlanacak.
- Yeşil çelik etiketleme: 2025’te gönüllü bir karbon yoğunluk etiketi uygulamaya konulacak.
- Sürdürülebilir kamu alımları: AB, kamu ve sanayi ihalelerinde temiz çeliği tercih edecek kriterler geliştirecek.
Avrupa Birliği'nin nihai hedefi olan 2050 yılına kadar Net Sıfır sera gazı emisyonuna ulaşma yönündeki gelişen girişimlerini ve planlarını yakından takip ediyoruz. Hazırlıklı olmak, bir adım önde olmak ve belirlenen ara hedefler ile ilgili düzenlemelere önceden uyum sağlamak istiyoruz. Ayrıca, yerel ülke ve sektöre özel mevzuatları da takip ediyor, çelik tedarik zincirinin karbon ayak izini azaltma yarışında müşterilerimizle birlikte öncü olmak için çalışıyoruz.
SSAB, sıfıra yakın karbon emisyonlu çelik ürünleri geliştirirken hangi yenilikçi yöntemleri benimsiyor?
2021 yılında pilot ölçekli fosil yakıtsız çelik üretimine başladık. ‘Fosil yakıtsız’ ifadesi, çeliğin neredeyse hiç fosil karbon emisyonu olmadan üretilmiş olduğu anlamına gelir.
Bu sürecin ilk adımı, demir cevherindeki oksijenin uzaklaştırılması. Geleneksel olarak bu işlem kömür ve kok kullanılarak yüksek fırınlarda yapılır. Ancak biz bunu artık HYBRIT® teknolojisi ile hidrojen kullanarak yapıyoruz. Fosil yakıtsız elektrik ile suyun elektrolizi yoluyla hidrojen üretiyoruz ve bu süreçte çıkan yan ürün CO₂ değil, saf su oluyor. Elde edilen sünger demir, elektrik ark ocağında eritiliyor ve böylece nihai ürün olan fosil yakıtsız çelik ortaya çıkıyor.
2023 yılında SSAB Zero™ adlı ürünümüzü piyasaya sunduk. Bu ürün, geri dönüştürülmüş çelikten (hurda) ve fosil yakıtsız enerjiyle üretiliyor. Üretim sırasında neredeyse sıfır fosil emisyon oluşuyor. Emisyon azaltımı iddiaları, karbon dengeleme veya muhasebe hileleriyle değil, gerçek süreç değişikliğiyle sağlanıyor. Bu iki üretim yöntemi sünger demir ve geri dönüştürülmüş çelik sayesinde, müşterilerimizin ihtiyaçlarına özel düşük emisyonlu ürünler geliştirmeye devam ediyoruz.
“Tüm sektörü fosil yakıtsız geleceğe yönlendirmek istiyoruz”
SSAB’nin fosil yakıtsız çelik üretimine geçişi, sektördeki diğer oyuncular için ilham verici bir model olabilir mi?
SSAB olarak, fosil yakıtsız çelik konusunda öncü konumdayız ve gelecekte tüm çelik üreticilerinin fosil yakıt temelli süreçlerini terk edeceğine inanıyoruz. SSAB yeni teknolojiyi, araştırma raporları yayımlayarak, halka açık webinarlar düzenleyerek, dünya çapındaki uzman konferanslarına katılarak ve çelik ile madencilik endüstrisi için bilgi paylaşım etkinlikleri organize ederek paylaşıyor. Diğer üreticiler bu teknolojiye geçer mi bilemeyiz, ama biz örnek olarak, ilham vermek ve tüm sektörü fosil yakıtsız geleceğe yönlendirmek istiyoruz.
Sürdürülebilir çeliğe olan artan talep, SSAB’nin üretim ve tedarik zinciri stratejilerini nasıl etkiliyor?
Dekarbonizasyonu hızlandırmak için politika yapıcılar, endüstri kuruluşları, çelik üreticileri, distribütörler ve son kullanıcılar arasında iş birliği şart. Örneğin Avrupa Komisyonu, karbonsuzlaştırma ve farklı sektörlerin rekabetçiliği konusunda karşılaşılan farklı zorlukların üstesinden gelmek için Avrupa'daki çelik tedarik zincirindeki kilit paydaşları bir araya getirmektedir.
İş birliğinin artırılması gereken bir diğer alan da endüstri segmentindeki düzenleyici kurumlardır. Örneğin segment ticaret birlikleri veya ülkeye özgü standartlar, karbon ayak izi ve geri dönüştürülmüş içeriği, gelişen asgari gerekliliklerle birlikte bir tasarım parametresi olarak kabul etmektedir. Pek çok şirket de yasal gerekliliklerin ötesine geçerek daha iddialı sürdürülebilirlik hedefleri koyuyor. Biz de bu vizyonu paylaşan firmalarla ortaklık kurarak farklı sektörlerde fosil yakıtsız tedarik zincirleri geliştiriyoruz. Düşük emisyonlu çeliklerimizin, müşterilerimizin sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmalarında nasıl katkı sunduğunu gösteren pek çok örneğimiz ve geri bildirimimiz var.
Yorumlar
Henüz yorum yapılmadı