Cumhurbaşkanı seçimine ilişkin, seçilme yeterliliği, aday gösterilme, adayların görevden ayrılmaları ile seçim sistemi ve uygulanmasına ilişkin usul ve esasların yer aldığı Yüksek Seçim Kurulu (YSK) kararı Resmi Gazete'de yayımlandı.
Buna göre, 40 yaşını doldurmuş, yüksek öğrenim yapmış TBMM üyeleri ve milletvekili seçilme yeterliğine sahip Türk vatandaşları cumhurbaşkanı adayı gösterilebilecek.
Yüksek öğrenimi olmayanlar, 40 yaşını doldurmayanlar, yükümlü olduğu askerlik hizmetini yapmayanlar, kısıtlılar, kamu hizmetinden yasaklılar, taksirli suçlar hariç toplam bir yıl veya daha fazla hapis ile ağır hapis cezasına hüküm giymiş olanlar, affa uğramış olsalar bile basit ve nitelikli zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlar ile istimal ve istihlak kaçakçılığı dışında kalan kaçakçılık suçları, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma veya devlet sırlarını açığa vurma suçlarından biriyle mahkum olanlar, terör eylemlerinden mahkum olanlar, 765 sayılı TCK'nın 536 maddesinin 1, 2, 3 ile 537'nci maddesinin 1, 2, 3, 4 ve 5. fıkralarında yazılı eylemleri siyasi ve ideolojik amaçlarla işlemekten mahkum olanlar, devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlar ve bu suçların işlenmesini aleni olarak tahrik edenler cumhurbaşkanı olamayacak.
Cumhurbaşkanlığı seçimi için adaylardan istenilecek belgeler şöyle:
"-Aday gösterenlerin milletvekili olduğunu gösterir; kimlik belgesinin onaylı örneği veya TBMM Başkanlığından alınmış belge örneği,
-Adayın, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını gösteren nüfus cüzdanı ve yüksek öğrenim yapmış olduğunu gösteren onaylı diploma örneği,
Adayın imzasını içeren yazılı muvafakatı,
-Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünden alınan adli sicil ve arşiv kaydının aslı, arka fonu beyaz (arka fonda bayrak, resim, dini sembol olmayan) 6 vesikalık renkli fotoğrafları ile fotoğrafın yüksek çözünürlüklü elektronik ortamda hazırlanmış hali."
Adli sicil kaydında sabıkası bulunan adayların başvuru dilekçelerine ayrıca mahkumiyet kararlarına ilişkin ayrı ayrı memnu hakların iadesi kararları almaları ve kararın kesinleştiğine dair açıklamalı kararın onaylı bir örneğini ekleyecekler.
Aday gösterilme
TBMM üyeleri içinden veya Meclis dışından en az 20 milletvekilinin yazılı teklifi ile cumhurbaşkanı adayı gösterilebilecek.
Aday gösterilenin, TBMM üyesi olması halinde, aday hariç en az 20 milletvekilinin yazılı teklifi gerekecek. Her bir milletvekili ancak bir aday için teklifte bulunabilecek.
En son yapılan milletvekili genel seçimlerinde, aldıkları geçerli oylar toplamı birlikte hesaplandığında, yüzde 10'u geçen siyasi partiler ortak aday gösterebilecek. Her bir siyasi parti ancak bir aday için teklifte bulunabilecek.
Aday gösterilebilmek için ilgilinin yazılı muvafakatinin bulunması gerekecek.
3 Temmuz son gün
Cumhurbaşkanı adaylığı için başvurular, Yüksek Seçim Kurulunca kabul edilen Cumhurbaşkanı Seçiminde Uygulanacak Seçim Takvimi'ne göre, 29 Haziran'da başlayıp, 3 Temmuz saat 17.00'ye kadar TBMM Başkanlığına veya YSK'ya yapılacak.
Aday gösterme süresinin sona erdiği 3 Temmuz saat 17.00'den sonra hiçbir şekilde yeni aday gösterilemeyecek.
Başvurunun TBMM Başkanlığına yapılması halinde, tüm bilgi ve belgeler, başvuru süresinin bitiminden itibaren 24 saat içinde 4 Temmuz saat 17.00'ye kadar YSK'ya elden teslim edilecek.
YSK tarafından 5 Temmuz'da yapılacak inceleme sonucunda, adaylarla ilgili bilgi ve belgelerde eksiklik tespit edilmesi halinde, eksikliklerin giderilmesi için 7 Temmuz saat 17.00'ye kadar süre verilerek, adaya yazılı bildirimde bulunulacak.
Geçici aday listesi ve itirazlar
YSK tarafından cumhurbaşkanı adaylarının bilgi ve belgeleri üzerinde yapılacak inceleme sonucunda, seçilme yeterliğini ve aday gösterilme şartlarını taşıyanları gösteren geçici aday listesi düzenlenerek, 8 Temmuz'da Resmi Gazete'de yayımlanacak.
Cumhurbaşkanı adaylarına veya geçici aday listesine alınmamaya ilişkin YSK'ya doğrudan yapılacak itirazlar, geçici aday listesinin Resmi Gazete'de yayımlandığı 8 Temmuz saat 08.00'de başlayıp, 9 Temmuz saat 17.00'de sona erecek.
Seçme yeterliğine sahip yurttaşlar, siyasi partiler veya bunların tüzüklerine göre kuruluş kademelerinin başkanları veya vekilleri, adaylar, milletvekilleri yazılı olarak itirazda bulunabilecek.
Kimliğini ispat edemeyenlerin, delil ve gerekçe gösteremeyenlerin itirazları incelenmeyecek.
Adayların görevlerinden ayrılması
Cumhurbaşkanı geçici aday listesine yapılan itirazlar, YSK tarafından 10 Temmuz saat 17.00'ye kadar karara bağlanarak, 11 Temmuz'da kesin aday listesi Resmi Gazete'de yayımlanacak.
Cumhurbaşkanı adayı gösterilen Hakimler ve savcılar, yüksek yargı organları mensupları, yüksek öğretim kurumlarındaki öğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu üyeleri, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu üyeleri, kamu kurumu ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri, belediye başkanları, subaylar ile astsubaylar, siyasi partilerin il ve ilçe yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile belediye meclisi üyeleri, il genel meclisi üyeleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sendikalar, kamu bankaları ile üst birliklerin ve bunların üst kuruluşlarının ve katıldıkları teşebbüs veya ortaklıkların yönetim ve denetim kurullarında görev alanlar aday listesinin kesinleştiği 11 Temmuz itibarıyla görevlerinden ayrılmış sayılacak.
Bu durum, YSK tarafından aday gösterilenin bağlı bulunduğu bakanlığa veya kuruma bildirilecek.
Adaylıktan vazgeçme başvurusu doğrudan ve şahsen YSK'ya yapılacak.
Kesin aday listesinin Resmi Gazete'de yayımından itibaren oy verme günü saat 17.00'ye kadar ölüm veya adaylıktan vazgeçme nedeniyle meydana gelebilecek eksilmeler, kesin aday listesinde değişiklik yapılmasını gerektirmeyecek.
Seçim sistemi ve uygulaması
Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday cumhurbaşkanı seçilecek. İlk oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü ikinci oylama yapılacak. Bu oylamaya, ilk oylamada en çok oy almış bulunan iki aday katılacak ve geçerli oyların çoğunluğunu alan aday cumhurbaşkanı seçilecek.
İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin ölümü veya seçilme yeterliğini kaybetmesi halinde, ikinci oylama, boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesiyle yapılacak. Bunların dışındaki sebeplerle boşalma olması halinde ikame yoluna gidilmeyecek.
Oylamalara tek adayla gidilmesi halinde, oylama referandum şeklinde yapılacak. Aday geçerli oyların çoğunluğunu alması halinde cumhurbaşkanı seçilmiş olacak. Oylamada, adayın geçerli oyların çoğunluğunu alamaması halinde seçim yenilenecek.
Yeni seçilen cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar görev süresi dolan cumhurbaşkanının görevi devam edecek. Cumhurbaşkanlığı makamının ölüm, çekilme veya başka bir sebeple boşalması halinde, yenisi seçilinceye kadar, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı, cumhurbaşkanlığına vekillik ederek, cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanacak.
Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği kesilecek, TBMM üyeliği sona erecek.
Yorumlar
Henüz yorum yapılmadı